ช่วงกลางปี 2020 ที่ผ่านมา ในขณะที่มนุษยชาติค่อนโลกกำลังต่อสู้กับการระบาดลุกลามของโคโรน่าไวรัสอยู่นั้น กิจกรรมทางเศรษฐกิจหลายส่วนทั่วโลกได้ชะลอลงทำให้สมดุลย์สิ่งแวดล้อมในหลายกรณี กลับคืนสู่ภาวะที่ควรจะเป็นอย่างน่าสนใจมากมาย… แหล่งธรรมชาติสวยงามเกือบทั่วโลกมีรายงานเรื่องการฟื้นฟูของธรรมชาติอย่างน่าสนใจเมื่อไม่มีนักท่องเที่ยวเดินทางเข้าไปรบกวน ในขณะที่ชั้นบรรยากาศโลกที่สะสมร่องรอยกิจกรรมทางเศรษฐกิจจากพื้นโลก จนแหว่งโหว่และทรุดโทรม ก็ดูเหมือนจะดูดีขึ้นโดยรวมอย่างชัดเจน
สถาบัน Rocky Mountain Institute หรือ RMI ซึ่งได้จัดทำและเผยแพร่รายงาน 6 ฉบับภายใต้หัวข้อ Green Stimulus and Recovery Series เพื่อเป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำจากผลกระทบของ COVID19 ให้กับประเทศต่างๆ โดยรายงานทั้งหกฉบับนำเสนอแนวทางการลงทุนเพื่อกระตุ้นและฟื้นฟูเศรษฐกิจ ซึ่งช่วยให้ประเทศต่างๆ กลับมาสร้างและพัฒนาเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่ออนาคตที่สะอาด เข้มแข็งและยืดหยุ่นมากขึ้น
รายงานทั้งหกฉบับได้กล่าวถึงหลักการสำคัญของมาตรการกระตุ้นและฟื้นฟูเศรษฐกิจสีเขียว พร้อมทั้งให้คำแนะนำด้านการลงทุนและการดำเนินนโยบายที่เจาะจงในระดับประเทศและภูมิภาค ประกอบด้วย สหรัฐอเมริกา จีน อินเดีย แอฟริกาตอนล่างของทะเลทรายซาฮารา และแคริบเบียน
Jules Kortenhorst ในฐานะ CEO ของ RMI คนปัจจุบันให้ความเห็นว่า… การลงทุนเพื่อกระตุ้นและฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมจะเป็นฟันเฟืองสำคัญในการกลับมาสร้างเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำร่วมกัน หากการลงทุนเหล่านี้บรรลุตามเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ ก็จะช่วยให้เราแก้ไขปัญหาที่เผชิญกันอยู่ในปัจจุบันและวิกฤติการณ์ด้านสภาพภูมิอากาศได้… ซึ่งรายงาน 6 ฉบับว่าด้วยเรื่องการกระตุ้นและฟื้นฟูเศรษฐกิจสีเขียว ประกอบด้วย
- Global Stimulus Principles: The Economy We Build Should Not Be the Same Economy We Decarbonize… นำเสนอหลักการกระตุ้น 4 ข้อเพื่อเป็นแนวทางการดำเนินงานทั่วโลก
- US Stimulus Strategy: Recommendations for a Zero-Carbon Economic Recovery… นำเสนอ 4 โครงการเพื่อสนับสนุนการฟื้นฟูเศรษฐกิจปลอดคาร์บอนทั้งในระยะสั้นและระยะยาวในสหรัฐอเมริกา
- Achieving a Green Recovery for China: Putting Zero-Carbon Electrification at the Core… นำเสนอ 4 โครงการเพื่อสร้างการเติบโตทางเศรษฐกิจและการฟื้นฟูที่ยั่งยืนในจีน โดยจัดทำร่วมกับ Energy Transition Commission
- Green Stimulus in the Caribbean: Resilient Distributed Energy Resources Can Support Job Creation and Economic Diversification… นำเสนอแนวทางสำหรับกระตุ้นเศรษฐกิจสีเขียวในแถบแคริบเบียนและวิเคราะห์โอกาสความเป็นไปได้ต่างๆ จากแหล่งพลังงานที่กระจายอยู่
- Towards a Clean Energy Economy: Post-COVID-19 Opportunities for India’s Energy and Mobility Sectors… อธิบายแนวทางการทำงานเพื่อสนับสนุนอนาคตการใช้พลังงานสะอาดของอินเดีย โดยจัดทำร่วมกับ NITI Aayog
- Green Recovery Stimulus in Africa: A Springboard for Increased Local Resilience and Economic Growth… นำเสนอโอกาสแก่กลุ่มประเทศในภูมิภาคแอฟริกาตอนใต้ทะเลทรายซาฮารา เพื่อการฟื้นฟูเศรษฐกิจบนแนวทางที่ยืดหยุ่นและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ประเด็นที่จะนำมาเล่าถึงความเคลื่อนไหวของสถาบัน Rocky Mountain Institute หรือ RMI ที่ผลักดันเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำอย่างเป็นรูปธรรมในหลายกรณีก็คือ… ความมุ่งมั่นของ RMI มีเป้าหมายระดับการเปลี่ยนแปลงโลกด้วยเป้าประสงค์อันมุ่งมั่นด้านพลังงานสะอาดอย่างยั่งยืน เพื่อปกป้องสิ่งแวดล้อมให้คงอุดมสมบูรณ์ และร่วมเสนอแนวทางสร้างโลกที่สงบสุขมากขึ้น ปรับปรุงสุขภาพของผู้คน และส่งมอบพลังงานไฟฟ้าที่สะอาดแก่ผู้คนนับพันล้านคนที่ยังขาดแคลน… โดย RMI พัฒนานวัตกรรมเป็นทางเลือกมากมายออกมาพร้อมๆ กับการโฟกัสปัญหาเพื่อแก้ไขเปลี่ยนแปลง… ซึ่งต่างจากการเรียกร้องเพื่อแก้ไขปัญหาแบบทั่วไปๆ ที่พบเห็นการชี้ประเด็นปัญหามากมายแต่ไร้ทางออกมาพูดคุยเสนอแนะแบบที่เป็นไปได้
สถาบัน RMI ก่อตั้งโดย Amory Bloch Lovins นักฟิสิกส์และนักเขียนชาวอเมริกัน ผู้คว่ำหวอดอยู่ใน National Petroleum Council หรือ สภาปิโตรเลียมแห่งชาติของสหรัฐอเมริกามานานกว่า 40 ปี โดย Amory Lovins เป็นเหมือนฝ่ายค้านในสภาปิโตรเลียมแห่งชาติของสหรัฐ ที่คอยล๊อบบี้ผลักดันแนวคิดพลังงานสีเขียว กดดันนโยบายปิโตรเลียมและเชื้อเพลิงฟอสซิลอื่นๆ จนได้รับรางวัล Right Livelihood Award จากประเทศสวีเดน สาขา Pioneering Soft Energy Paths For Global Security หรือสาขาริเริ่มพลังงานสะอาดเพื่อความยั่งยืน… และได้รับการยกย่องจากนิตสาร TIME ให้เป็นหนึ่งใน 100 บุคคลที่มีอิทธิพลมากที่สุดของโลกในปี 2009
โดยส่วนตัวผมได้ยินชื่อสถาบัน RMI และ Amory Lovins มาจากแนวคิด Hypercar หรือ รถยนต์สมรรถนะสูงเน้นประสิทธิภาพการใช้พลังงานขั้นสุดเพื่อลดมลภาวะและปลดปล่อยคาร์บอนต่ำจนใกล้ศูนย์ ซึ่งค่ายผู้ผลิตรถยนต์ Supercars หรือรถยนต์สมรรถนะสูง ที่เครื่องยนต์ใหญ่แรงม้าเยอะทั่วโลก ต่างตอบรับแนวคิด Hypercar จนทำให้เราเห็นรถสปอร์ตระดับ 2,000 แรงม้าเปิดตัวออกสู่ตลาดอย่างน่าตื่นตาตลอดปี 2020… และ Hypercar เหล่านี้หลายรุ่นหลายแบรนด์เป็น EV หรือ Electric Vehicle ที่ใช้แต่ไฟฟ้าล้วนๆ แถมบ้าพลังโดยตัวรถปลดปล่อยคาร์บอนที่ค่าศูนย์ทั้งหมด
ผมสนใจแนวคิดและกลยุทธ์การผลักดันแนวทางพลังงานสะอาดหลายกรณีของ Amory Lovins… ซึ่ง RMI และ Amory Lovins เคลื่อนไหวผ่านการค้นคว้าทดลองทำมากกว่าจะเสนอเป็นทฤษฎีหรือหลักการด้วยข้อมูลทั่วไป ทำให้ผลงานและข้อเสนอแนะจาก RMI อยู่ในรูปของโซลูชั่นมากกว่าจะวิพากษ์ให้เห็นแต่ปัญหาโดยไร้ทางออก
ผลงานอย่าง Solar Water Heaters หรือชุดทำน้ำร้อนพลังงานแสงอาทิตย์… หลอดตะเกียบประหยัดพลังงาน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Negawatt Revolution… รวมทั้งแนวคิดการจำกัดโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ โดยเสนอให้หันมาใช้พลังงานหมุนเวียนจากธรรมชาติทั้งแสงแดด สายลมและคลื่นในทะเลเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า… รวมทั้งโครงการ Hypercar อันลือลั่น
คนทั่วไปรู้จักชายผู้ถ่อมตนนาม Amory Bloch Lovins น้อยมาก… เขาเกิดวันที่ 13 พฤศจิกายน ปี 1947 ใน Washington, D.C. และเคลื่อนไหวเรื่องพลังงานทางเลือกและพลังงานสะอาดผ่านงานเขียนมากมาย กระทั่ง ปี 1978 หลังจากพิมพ์เผยแพร่หนังสือไปแล้ว 6 เล่มหลัก… Amory Lovins ก็ได้ก่อตั้ง Rocky Mountain Institute ขึ้นที่ Snowmass, ใน Colorado เพื่อพิสูจน์สิ่งที่เขาเขียนลงในหนังสือและงานเขียนเผยแพร่ทั้งหมด ภายใต้แนวคิด We Are Practitioners, Not Theorists. We Do Solutions, Not Problems. We Do Transformation, Not Incrementalism… พวกเราเป็นนักปฏิบัติ ไม่ใช่นักทฤษฎี, พวกเราเสนอโซลูชั่น ไม่ใช่เสนอปัญหา, พวกเราสร้างการเปลี่ยนแปลงไม่ใช่หยุดสรรสร้าง
Amory Bloch Lovins ผลิตผลงานเป็นหนังสือตลอด 50 กว่าปีของความมุ่งมั่นได้มากถึง 27 เล่ม กับรางวัลอันทรงเกียรติมากมายที่สถาบันต่างๆ ทั่วโลกมอบให้เพื่อยกย่องแนวคิดและผลงานอันเป็นที่ประจักษ์…
References…
