การเอาหุ้นเข้าตลาดหลักทรัพย์สำหรับคนทำธุรกิจ ถือว่าเป็นก้าวย่างและความสำเร็จอีกขั้นของผู้ประกอบการ อันหมายถึง… การยอมรับจากมหาชนและนักลงทุนในวงกว้าง ซึ่งหลักๆ ก็อิง “ผลประกอบการอันน่าขอมีส่วนร่วม” กันเป็นเบื้องต้น
การเอาหุ้นเข้าตลาดหลักทรัพย์แต่ไหนแต่ไรมา จะมีคำเรียกเฉพาะว่า IPO ซึ่งย่อมาจาก Initial Public Offering… ซึ่งตลาดหุ้น หรือ ตลาดหลักทรัพย์ทั่วโลกต่างก็พยายามเสาะหากิจการที่น่าสนใจ เพื่อนำเข้าตลาดเพื่อเป็นทางเลือกให้กับทั้งนักลงทุนและนักธุรกิจทั้งสองฝั่ง
แต่ตลอดปี 2020 ที่ทั่วโลกผจญกับวิกฤตโควิดอย่างหนักนั้น… สิ้นค้าใหม่ในตลาดหุ้นทั่วโลกก็เจอวิกฤต เกิดการหดตัวของจำนวนหุ้น IPO เข้าตลาดจนเข้าขั้นซบเซากันถ้วนทั่ว แม้แต่ตลาดหุ้นนิวยอร์คเองก็เจอปัญหาเดียวกันนี้อย่างน่าสนใจ
แต่สิ่งน่าสนใจกว่าก็คือ… ในตลาดหุ้นนิวยอร์คมีการระดมทุนแบบ SPAC หรือ Special Purpose Acquisition Companies หรือ กิจการที่จัดตั้งขึ้นเพื่อระดมทุนจากตลาดหลักทรัพย์ เพื่อวัตถุประสงค์ในการควบรวมกิจการหรือลงทุนบางส่วนตามวัตถุประสงค์… แต่ถ้าไม่บรรลุวัตถุประสงค์ หรือ หาที่เอาเงินไปลงทุนไม่ได้ตามหนังสือชี้ชวน เงินทุนทั้งหมดที่ระดมมาได้ต้องจ่ายคืนนักลงทุนเต็มจำนวนพร้อมดอกเบี้ย
ข้อมูลจาก Bloomberg ยืนยันว่า… SPAC เป็นหนึ่งในวิธีการระดมทุนที่ใช้มาตั้งแต่ปี 1993 และเริ่มได้รับความนิยมอีกครั้งในช่วง 2018 โดยมีการระดมทุนผ่านโมเดล SPAC ถึง 5,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ… และปี 2019 มีการระดมทุนผ่านโมเดล SPAC ที่ 10,200 ล้านดอลลาร์สหรัฐ… ในขณะที่ปี 2020 มีการมีการระดมทุนผ่านโมเดล SPAC ไปมากถึง 78,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
วิธีเข้าตลาดหลักทรัพย์ด้วยโมเดล SPAC ต่างจากการทำ IPO หลายกรณี… โดยสิ่งที่แตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดคือเรื่องของเวลาการเตรียมกิจการ ซึ่งโมเดล SPAC ใช้เวลาเตรียมกิจการเพียง 2-4 เดือนก็เข้าระดมทุนได้แล้ว… ในขณะที่กิจการที่จะทำ IPO ต้องมีการเตรียมและทำ Filing ทางธุรกิจซับซ้อนก่อนจะได้เข้าระดมทุนในตลาด ซึ่งเป็นความรัดกุมในการตรวจสอบฐานะและสถานะของกิจการ เพื่อช่วยนักลงทุนกลั่นกรองในเบื้องแรก หรือ Initial นั่นเอง
ที่สำคัญคือ… SPAC มักจะตั้งขึ้นโดย Hedge Fund หรือ กองทุนจัดการความเสี่ยงให้นักลงทุน และ Private Equity หรือ กองทุนนอกตลาดหลักทรัพย์… ในขณะที่การทำ IPO จะเป็นการเอาหุ้นของกิจการที่มีผลประกอบการแล้ว มากระจายให้นักลงทุนได้ถือครองเป็นหุ้นส่วนและเพิ่มโอกาสให้กิจการสามารถนำเงินไปลงทุนประกอบกิจการ หรือ ขยายกิจการให้ได้ผลประกอบการได้มากขึ้น
ในทางปฏิบัติ… SPAC ถือเป็นเกมส์เศรษฐีที่เรียกระดมทุนกันในหมู่นักลงทุนรายใหญ่เป็นหลัก เพื่อเอาเงินทุนที่ระดมได้ ไปซื้อหรือลงทุนในกิจการมากกว่าสองแห่ง ทั้งเพื่อนำมาควบรวมสร้างมูลค่าเพิ่มด้วยการเข้าบริหารต่อ หรือ ขาย หรือ นำไปทำ IPO ในตลาดหลักทรัพย์แบบกำไรหลายต่อก็ได้… ซึ่งก็แล้วแต่กลยุทธ์ชื่อเสียงและฝีมือของผู้บริหารกอง SPAC
ประเด็นก็คือ… โมเดลการลงทุนและระดมทุนแบบ SPAC ได้รับความสนใจจากตลาดหลักทรัพย์ทั่วโลก เพื่อเพิ่มสินค้าและทางเลือกให้กับนักลงทุนในตลาด… โดยมีรายงานเพิ่มเติมว่า ตลาดหลักทรัพย์สิงคโปร์สนใจโมเดลการระดมทุนด้วย SPAC แม้จะเคยพยายามนำโมเดล SPAC มาใช้ตั้งแต่ปี 2010 ซึ่งไม่ได้รับการสนับสนุนจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้องมาก่อน… ส่วนตลาดหุ้นลอนดอนเองก็สนใจที่จะนำโมเดล SPAC มาใช้ในตลาด หลังจากสหราชอาณาจักรถอนตัวออกจากสหภาพยุโรปสำเร็จและต้องการสร้างความยิ่งใหญ่ให้ตลาดทุนเก่าแก่แห่งนี้กลับมาคึกคักอีกครั้ง
อย่าถามเรื่องตลาด SET ของประเทศไทยน๊ะครับ… ผมยังเคืองเรื่องคริปโตสำหรับคนมีเงินก้อนโตอยู่!!!
References…
