ความพยายามในการพยากรณ์ หรือ ทำนายอนาคตของมนุษยชาติ ดูเหมือนจะมีฝังอยู่กับทุกความเชื่อมาตั้งแต่โบราณ โดยมีเรื่องเล่าและตำนานของคนพื้นเมืองเก่าแก่จากทุกดินแดน ที่มักจะมีหมอดูประจำชุมชนเพื่อช่วยหาคำตอบจากอนาคต มาสนับสนุนการตัดสินใจสำคัญๆ ในปัจจุบัน
ประเด็นที่น่าสนใจอย่างยิ่งก็คือ… ตรรกะ และ หลักการทำนายอนาคตในทุกความเชื่อและวิธีการ ตั้งแต่การเสี่ยงทายไปจนถึงการใช้ข้อมูลทางดาราศาสตร์ละเอียดยิบ มักจะถูกนำมาสร้างแบบจำลองอนาคตด้วยความอยากรู้อยากเห็น เล่าขานทายทักบนความเชื่อในรูปแบบคล้ายคลึงกันทั่วโลก จนกลายเป็นอารยธรรมที่มีใช้ในกลุ่มคนแทบทุกชาติทุกภาษา และ จากทุกเผ่าพันธุ์ก็ว่าได้
เมื่อถึงยุคดิจิตอลเต็มรูปแบบอย่างในปัจจุบัน… ความอยากรู้อยากเห็นอนาคตของมนุษย์ทำให้มีแนวคิดในการสร้างแบบจำลองทุกอย่างที่อยากรู้ขึ้นมาอีกชุดหนึ่งในโลกดิจิทัล เพื่อเอาไว้ทดลองอะไรก็ได้ตามสมมติฐาน ลองเปลี่ยนได้ไม่จำกัด ลองปรับได้ไม่สิ้นสุด เพิ่มลดตัวแปรดูผลลัพธ์ได้มหาศาล… ซึ่งทั้งหมดก็คือการสร้างแบบจำลองเพื่อดูสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต แต่เอามาดู หรือ มารู้ในปัจจุบันก่อนจะเกิดเหตุการณ์ หรือ ผลลัพธ์เหล่านั้น… ปัจจุบันสามารถจำลองสิ่งต่างๆ ตามแนวคิดนี้ได้ด้วยเทคโนโลยีที่ชื่อว่า… Digital Twin
Digital Twin เป็นชื่อเรียกแนวคิดการทำสำเนา หรือ แบบจำลองของสิ่งต่างๆ ทางกายภาพให้อยู่ในโลกดิจิทัล และ ยังเชื่อมต่อกลไกที่สำคัญทั้งหมดถึงกันด้วยเซนเซอร์ต่างๆ และ/หรือ อุปกรณ์ IoT เพื่อเชื่อมโยงข้อมูล Realtime ถึงกัน โดยเฉพาะการเชื่อมโยงข้อมูลจากวัตถุกายภาพส่งให้วัตถุดิจิทัล… เป็นข้อมูลเพื่อเอาไปทำอะไรต่อให้เราดู
ความจริง… แนวคิด Digital Twin พัฒนามาจากระบบบันทึกการใช้งานภายในระบบ และ แปลผลเป็นรายงาน หรือ การแจ้งเตือนต่างๆ แบบเดียวกับไฟเตือนให้เอารถเข้าซ่อมบำรุง ที่ขึ้นเตือนเพราะเงื่อนไขการวิ่งใช้งานครบระยะทางที่กำหนด หรือ เซนเซอร์ตรวจจับบางตัวอ่านค่าที่ต้องเตือนก่อนเกิดความเสียหาย
เพียงแต่ Digital Twin ทำงานได้ซับซ้อนกว่านั้นมาก… หลายโมเดลมากถึงขั้นต้องใช้ AI และ Machine Learning หลายระบบทำงานประสานกันบนแพลตฟอร์มที่เชื่อถือได้ที่สุด… ซึ่งมีเป้าหมายการพัฒนาถึงขั้นส่งต่อการประมวลผล ไปสู่ขั้นตอนดำเนินการด้วยข้อมูลป้อนกลับจากโลกดิจิทัล มายังโลกฟิสิคอล หรือ Physical หรือ โลกกายภาพซึ่งเป็นต้นแบบ… เช่น ถ้าเป็นกรณีรถยนต์ขึ้นไฟเตือนก็สามารถเข้าโหมด Self-Drive วิ่งเข้าศูนย์เองไปเลย
เทคโนโลยีตามแนวคิดของ Digital Twin ในปัจจุบันยังถือว่าเป็นช่วงเริ่มต้น และใช้งานในระดับการสร้างแบบจำลองเป็นภาพ และ ข้อมูล แล้วนำข้อมูลไปวิเคราะห์ และ สร้างแบบจำลองจากข้อมูลเอาผลลัพธ์ หรือ Result ออกมาดู… ซึ่งในทางเทคนิคก็คือการเก็บข้อมูลอัตโนมัติจากวัตถุทางฟิสิคอล เพื่อเอาข้อมูลไปวิเคราะห์ด้วยแบบจำลองทางดิจิทัลโดยอัตโนมัติด้วยนั่นเอง
การเชื่อม Input จากโลกฟิสิคอลจึงต้องทำงานผ่าน Hardware และ เทคนิคมากมาย เช่น
- Virtual Information Technology หรือ เทคโนโลยีการจำลองภาพ 3 มิติ… ซึ่งจำเป็นต่อการสร้างภาพร่างของวัตถุในโลกดิจิทัลโดยใช้เทคโนโลยี VR และ AR หรือ เทคนิคภาพเหมือนจริงแบบอื่นๆ ช่วยให้ได้ภาพจำลองเหมือนจริง
- Dynamic Input/Output Technology หรือ เทคโนโลยีรับส่งข้อมูล… โดยจะใช้เซ็นเซอร์ และ อุปกรณ์ IoT หรือ Internet of Things ซึ่งจะทำงานแบบ Dynamic Input/Output หรือ กลไกป้อนข้อมูลไดนามิคเข้าออก เพื่อให้แบบจำลองในโลกดิจิทัลอยู่ในสถานะ Realtime
- Analytics Technology หรือ เทคโนโลยีการวิเคราะห์ข้อมูล… ซึ่งอาจจะเป็น Software Analytics แบบต่างๆ ที่เหมาะสม หรือ เป็น Machine Learning ก็ได้
- Topology Data Model หรือ เทคโนโลยีสร้างแบบจำลองทอพอโลยี… โดยการใช้ Artificial Intelligence และ/หรือ Spatial and Graph Topology เพื่อหาความสัมพันธ์ จัดกลุ่ม เชื่อมโยง และประมวลผลให้ได้ภาพโดยรวมของระบบ และ จำลองเหตุการณ์ใดๆ ให้เปลี่ยนเป็นแบบต่างเพื่อใช้ในขั้นทำนายภายใต้เงื่อนไขเฉพาะ
- Infrastructure หรือ โครงสร้างพื้นฐาน… เพื่อสื่อสาร และ เชื่อมต่อระบบเข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น Cloud Computing… Edge Computing… Automation Process Flow รวมทั้งระบบรักษาความปลอดภัย ซึ่งช่วยให้เทคโนโลยีทั้งหมดทำงานร่วมกันได้ด้วยดี
ประเด็นเป็นแบบนี้ครับ… Digital Twin เป็นอนาคตของการเชื่อมโลกภายนอก กับ โลกดิจิทัล หรือ ที่ถูกก็คือการเชื่อมโยงเพื่อใช้พลังของข้อมูล หรือ Data และ เทคโนโลยีดิจิทัลทุกมิติ มาบูรณาการเพื่อให้สิ่งที่กำลังดำเนินอยู่ ผิดพลาดหรือเสียหายน้อยที่สุดจนใกล้ศูนย์ทั้งในปัจจุบัน และ อนาคต… ซึ่งทั้งหมด อาจมองได้ว่าเป็นการใช้พลังทางเทคโนโลยี เพื่อรู้เห็นอนาคตก่อนจะถึงอนาคตจนสามารถจัดการอนาคตได้จากปัจจุบัน
ส่วนการประยุกต์ใช้งานนั้น… ข้อมูลจาก Deloitte ระบุว่า Digital Twin กำลังถูกนำไปประยุกต์ใช้ในอุตสหากรรมการผลิตในหลายด้าน ตั้งแต่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ ไปจนถึงการคาดการณ์ และ แนวโน้มต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสินค้า รวมทั้งเครื่องจักร โรงงาน และ เครือข่ายโลจิสติกส์… นอกจากนั้น อุตสาหกรรมอวกาศในทุกมิติก็กำลังสร้างวิวัฒนาการหลายอย่างผ่านเทคนิค Digital Twin ในหลายสถาบันและองค์กรด้านอวกาศ… ส่วนเทคโนโลยีสุขภาพ หรือ HealthTech ดูเหมือนจะจริงจังกับ Digital Twin ในระดับทดลองทำ Digital Twin กับอวัยวะสำคัญในร่างการอย่างสมอง หรือ หัวใจไปแล้ว หรือ แม้แต่ตัวคนทั้งคน… ดูคลิปต่อเลยครับ
References…
