จนถึงขณะนี้… คนทำธุรกิจทั้งหมดคงไม่มีใครไม่เคยได้ยินคำว่า Startup ที่หมายถึงธุรกิจเกิดใหม่ หรือที่วงการธุรกิจอุตสาหกรรมประเทศไทยตั้งชื่อ Startup อย่างเป็นทางการว่า “วิสาหกิจเริ่มต้น” ซึ่งแตกต่างจากวิสาหกิจขนาดเล็กขนาดกลางและขนาดใหญ่ หรือ SME… เพราะการเกิดและเติบโตของทั้งสองโมเดลต่างกันอย่างสิ้นเชิงก็ว่าได้
กล่าวเฉพาะ Startup ซึ่งมักจะเกิดด้วยไอเดียธุรกิจสดใหม่ มีกลิ่นไอของนวัตกรรมที่เต็มไปด้วยโอกาสสร้างกำไรให้เจ้าของกิจการได้อย่างน่าอัศจรรย์… ซึ่งการจะสร้างกำไรอย่างน่าอัศจรรย์ให้เกิดขึ้นได้ ย่อมต้องการมากกว่านวัตกรรม หรือ ต้องการมากกว่าเพียงแค่ Ideas หรือ แนวคิดธรรมดา ซึ่งถือเป็นของไร้ค่าในโลกของ Startup ถึงขั้นมีคำกล่าวเลยว่า… Ideas Are Cheap, Execution Is Everything หรือ ไอเดียนั้นแสนถูก ลุยทำคือทุกสิ่ง
การมีแต่ความคิด หรือ มีแต่ไอเดียโดยไม่มีปัญญาทำ ซึ่งมักจะเกี่ยวข้องเป็นปัญหาจากเงินทุน เพราะถ้าไม่มีปัญหาส่วนเงินทุน… ไอเดียธุรกิจ หรือ แม้แต่นวัตกรรมดังกล่าวก็จะถูก Execution หรือ ลงทุนทำแบบ SME หรือในแบบที่คนทำธุรกิจมีทุนและมีไอเดียของตัวเองทำไปแล้ว
ประเด็นก็คือ… ไอเดียธุรกิจหลายไอเดียต้องการเงินทุนสูง และ ยังต้องการการขับเคลื่อนในแบบเฉพาะ ซึ่งเจ้าของไอเดียเองก็ขาดพร่องบางอย่างได้ โดยเฉพาะเงินทุนที่มากพอ หรือ แม้แต่ความเชี่ยวชาญเฉพาะ ที่เชื่อมั่นได้พอ…
วิถีของ Startup จึงต้องพึ่งพานายทุน หรือ นักลงทุนที่พร้อมจะเข้ามาเป็นหุ้นส่วน มากกว่านายทุนแบบเจ้าหนี้เหมือน SME เพราะสิ่งที่ Startup มี มักจะไม่เข้าเกณฑ์การค้ำประกันหนี้แบบที่นายธนาคารยอมรับ… และ นั่นทำให้นายทุนที่ยื่นมือถือเงินพร้อมความเชี่ยวชาญมาโอบอุ้ม Startup จึงเป็นดั่งนางฟ้ามาโปรด จนเรียกกันว่า… Angel Investor
Angel หรือ Angel Investor มีใช้ครั้งแรกๆ กับผู้สนับสนุนเงินทุนล่วงหน้าให้คณะละครที่มีโปรแกรมจะแสดงในโรงละครบรอดเวย์ในนิวยอร์ก… ซึ่ง Angel Investor จะจ่ายเงินแลกกับข้อตกลงผลประโยชน์ในอนาคตกับคณะละครที่จะมีรายได้เมื่อเปิดการแสดง
Angel Investor สำหรับ Startup ในปัจจุบันก็เช่นกัน… พวกเขาจะพิจารณาใส่เงินทุนแบบนางฟ้ามาโปรดให้กับโมเดลธุรกิจ ที่พวกเขามั่นใจว่าทำเงินได้ในอนาคต แต่ปัจจุบันยังขาดเงินทุน และ ถ้ายิ่งเป็นโมเดลธุรกิจที่ Angel Investor เหล่านี้รู้ว่า… ตนมีคาถาศักดิ์สิทธิ์เพียงร่ายมนต์ใส่ศิริมงคล เสริมเงินทุนก้อนนั้นก็รวยกันเละ… Angel Investor รายนั้นจะไม่พลาดที่จะจัดเต็มให้ Startup กันตั้งแต่ Seed Round… หรือในรายที่ใจถึงและลึกซึ้งกว่านั้น อาจจะกล้าใส่เงินลงทุนกันตั้งแต่ระยะ Pre-seed แบบยังไม่เห็นยอดขายงอกเงยก็มี
คำถามคือ… Angel Investor กล้าใส่เงินลงทุนด้วยเงื่อนไขอะไร และ อย่างไรบ้าง?
Angel Investor ก็คือนักลงทุนที่อยากใช้เงินทุนในความรับผิดชอบและการตัดสินใจของตน ไปทำกำไรกับกิจกรรมทางธุรกิจ ไม่ต่างจากการเข้าไปซื้อหุ้น หรือ เปิดกิจการแบบ SME… เพียงแต่ Angel Investor ไม่เปิดกิจการด้วยตัวเอง และ ไม่ดำเนินกิจการด้วยตัวเอง… แต่ก็ไม่อยากเป็นเจ้าหนี้แบบนายธนาคาร ที่หวังแค่ดอกเบี้ยกับเงินต้นคืนทุน…
การขอมีส่วนร่วมในกิจการ Startup โดยแลกกับการเปิดกระเป๋าตังค์ให้ทีมขับเคลื่อน Startup หยิบใช้สร้างกิจการ และ รอเวลาธุรกิจขายออก หรือ งอกเงย… แล้วค่อยแบ่งปันผลประโยชน์กันอย่างที่เคยตกลงไว้ก่อนหน้า… จึงเป็นวิธีลงทุนของ Angel Investor ที่มุ่งใส่ทุนในกิจการตั้งแต่ที่ยังมีมูลค่าน้อยๆ และช่วยกันสร้างการเติบโตจนมีมูลค่ามหาศาล
Angel Investor จึงมองหาความเป็นไปได้ที่ธุรกิจจะทำเงินได้ เติบโตได้ และ ใช้เงินของพวกเขาสร้างกิจการอย่างมีประสิทธิภาพ และ สมเหตุสมผล… ซึ่ง Angel Investor มักจะมองหายอดขายหรือรายได้ยืนยันว่า โมเดลธุรกิจทั้งหมดนั้นว่าไม่ได้มีแต่ไอเดีย… และหัวใจสำคัญของ Startup ที่ Angel Investor มองหาก็คือ กลไกและเทคนิคการทำระบบให้เกิดยอดขายซ้ำได้ไม่จำกัดไปอีกเรื่อยๆ โดยไม่สิ้นเปลืองทรัพยากรเพิ่มเติมอื่นอีก แบบที่เรียกว่า Scalability Potential และ มองหาโอกาสจากข้อมูลอื่นๆ อีกมากในโมเดลธุรกิจเป็นรายกรณี ซึ่งทั้งหมดนั้น… Angel Investor เก่งๆ จะมองเอาจากคุณสมบัติของสมาชิกทีม และ ประเมินด้วยประสบการณ์ส่วนตัว… และ รอบคอบกับการลงทุนไปจนกว่ามูลค่ากิจการที่สร้างร่วมกับ Startup จะเติบโตด้วยกิจกรรมทางธุรกิจของกิจการเองหลายพันทบเท่าเป็นอย่างน้อย
ส่วนแนวทางการระดมทุนของ Startup นั้น… โดยส่วนตัวให้ความสำคัญกับโมเดลธุรกิจ และ กลยุทธ์การเจรจากับ Angel Investor เป็นรายกรณี… ซึ่งก็ต้องเรียนรู้กันและกันให้มาก ภายใต้บริบทที่เหมาะสมกับทั้งเวลาและโอกาสระหว่างเจรจา และ ระหว่างร่วมทางกัน… ซึ่งทั้งหมดไม่เคยมีสูตรตายตัว เพราะทั้งหมดเป็นเรื่องค่อนข้างเฉพาะเจาะจงอย่างมากทุกกรณีเสมอ
References…
